Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΒΑΡΒΑΡΑ

«Βαρβάραν την Αγίαν τιμήσωμεν εχθρού γαρ τας παγίδας συνέτριψε και ως στρουθίον ερρύσθη εξ αυτών, βοηθεία και όπλω του Σταυρού η πάνσεμνος».

Με λαμπρότητα και θρησκευτική κατάνυξη γιορτάστηκε σήμερα 4 Δεκεμβρίου η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας, της προστάτιδας του Πυροβολικού, στην Κομοτηνή.

Την παραμονή της γιορτής οι γυναίκες του Συλλόγου Συνοικισμού Στρατώνων, πιστές στην παράδοση ετοίμασαν 500 περίπου μερίδες με την παραδοσιακή βαρβάρα και την μοίρασαν στους πιστούς στην είσοδο του ναού, τηρώντας και φέτος το έθιμο με ευλάβεια.

Η ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ.

Η μνήμη της τιμάται από την Ορθόδοξη Ανατολική αλλά και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Έζησε κατά τα χρόνια που αυτοκράτορας ήταν ο διώκτης των χριστιανών Διοκλητιανός (284-305), γεννήθηκε στην Ηλιούπολη (σημερινό Μπάαλμπεκ) του Λιβάνου και ήταν θυγατέρα του ειδωλολάτρη τοπάρχη Διόσκορου, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση αρχικά την φυλάκισε σε πύργο και στη συνέχεια την αποκεφάλισε για την πίστη της.

Ενέπνευσε μεγάλους καλλιτέχνες όπως τον Μποτιτσέλι, οι οποίοι εμπνευσμένοι από την μορφή της δημιούργησαν αριστουργήματα.

Στην Τέχνη της Δύσης απεικονίζεται ντυμένη με βασιλικά ενδύματα που να μαρτυρούν την ευγενική καταγωγή της. Στην Βυζαντινή τέχνη, ντυμένη με ρούχα αρχοντικά, κρατώντας σταυρό και φοίνικα και φορώντας βασιλικό διάδημα.

Τα σύμβολα της στην εικονογραφία Ανατολής και Δύσης είναι ο Σταυρός, το Ποτήριο, ο Πύργος, το λουτρό με τις τρεις θυρίδες, ο φοίνικας, το κανόνι, το ξίφος, ο κεραυνός, το στέμμα, η δάφνη, ο κρίνος.

Θεωρείται προστάτις των πυριτιδοποιών, των πυροσβεστών, των μεταλλωρύχων, των αρχιτεκτόνων, των βιβλιοθηκαρίων, των λατόμων, των οικοδόμων, των στρατιωτικών μηχανικών, των μαθηματικών, των ναυτεργατών, των παρθένων, των ετοιμοθανάτων και γενικότερα όσων εργάζονται με κίνδυνο αιφνιδίου και βιαίου θανάτου.

Στη Θράκη θεωρούνταν προστάτιδα των παιδιών από τις κακές παιδικές ασθένειες και ιδιαίτερα της ευλογιάς, που προκαλούσε πολλούς θανάτους στον παιδικό πληθυσμό.

Κατά τους λαογράφους συνδέεται με τη λατρεία της αρχαίας κουροτρόφου θεάς Εκάτης γιατί στην αρχαία Θράκη γιόρταζαν στις αρχές του χειμώνα τα "Εκαταία" προς τιμήν της θεάς.

Αυτή την εποχή οι αποθήκες των σπιτιών ήταν γεμάτες σιτάρι που είχαν θερίσει το καλοκαίρι, καθώς και άλλα προϊόντα, όπως ξηρά σύκα, σταφίδες, καρύδια κλπ, που διατηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Με αυτά τα υλικά παρασκεύαζαν το Εκαταίο Δείπνο.

Η "Βαρβάρα" πιθανόν αντικατέστησε το Εκαταίο Δείπνο, που προσέφεραν στη θεά ζητώντας να προστατεύει τους ίδιους κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά και το σιτάρι που είχαν σπείρει λίγο πριν, στο τέλος του φθινοπώρου.

Όποια εκδοχή και αν δεχθεί ο καθένας, το έθιμο της Βαρβάρας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της λαϊκής λατρευτικής παράδοσης της Θράκης και συνεχίζεται αδιάκοπα στο πέρασμα των αιώνων.

Η ενορία της Αγίας Βαρβάρας.

Έως το 1956 οι κάτοικοι εκκλησιαζόταν σε ναούς που υπήρχαν στο κέντρο της πόλης γιατί στην περιοχή των στρατώνων της Κομοτηνής δεν υπήρχε ιερός ναός. Με απόφαση του τότε μητροπολίτου Μαρωνείας Τιμοθέου ιδρύεται η ενορία της Αγίας Βαρβάρας και κτίζεται ο ενοριακός ναός της, με τη συνδρομή των κατοίκων και του στρατού ιδιαιτέρως του πυροβολικού. Η ενορία όμως αυξάνεται συνέχεια και ο μικρός ναός δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της, έτσι το 1974 ο μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής Δαμασκήνός, θεμελιώνει τον νέο ναό της Αγίας Βαρβάρας και τελεί πανηγυρικά τα θυρανοίξια στις 16 - 10 - 1988..